Makine ustanın en iyi arkadaşıdır. İnsanların sürekli ve doğal ihtiyaçları olduğu gibi makinelerin de onarım dışında bakım ihtiyacı vardır.
İleri teknoloji ürünü çalışma arkadaşlarınızın bakımını ihmal ederseniz zaman içinde arızaların meydana gelmesine göz yummuş, üretim maliyetlerinizin artmasına zemin hazırlamış olursunuz.
CNC makinelerinin periyodik bakımlarını tasnif etmek gerekirse, günlük, haftalık, aylık ve altı aylık kategoriler ortaya çıkarılabilir.
CNC’nin günlük bakımları nelerdir?
CNC’de günlük rutin olarak yapmamız gereken işlemler mevcuttur. Bunların başında gerekli alanların önceki mesai sonrası temizlenip yağlandığından emin olmaktır. Her çalışma sonrasında makinenin kontrolleri sağlanmalı, temizlik işlemi yapılmalı ve gerekli alanların yağlanması büyük önem taşımaktadır.
Genel çalışma alanının günlük olarak temizlenmesi ve talaşlardan arındırılması gereklidir. Bunun yanında içten su verme ringlerinin kontrolü ve temizliği de günlük olarak yapılmalı, iş mili konik temizliği de ihmal edilmemelidir. ATC kolu ve kapağı da yine günlük bakım içinde sayılır, Yağ seviyesi günlük olarak kontrol edilmeli, bununla ilgili günlük takip çizelgesi hazırlanmalıdır. Periyodik yağ kaybı tespit edilmeli, bu yağ eksilmesinde göze çarpan bir nokta olup olmadığı kontrol edilmelidir. Yağ kontrollerinde göze çarpan değişiklikler ihmal edilmemelidir. Teleskobik kapak sıyırıcılarının kontrolü de yine günlük olarak sağlanmalıdır.
Peki CNC’nin haftalık bakımı nasıl olmalıdır?
Günlük bakımların yapılması haftalık bakım yapıldığında büyük kolaylık sağlayacaktır. Bu açıdan her bakımın kendine has bir değeri olmasının yanında her bakım aslında bir sonraki aşamanın da daha kolay kontrol edilmesine imkan sağlayacaktır. Haftalık bakımları sıralayacak olursak, torna aynasının greslenmesi, soğutucu ve pompa filtrelerinin temizlenmesi başta sayılabilir. Kontrol neticesinde filtrelerin değişmesi gerekebilir. Gerekli görüldüğünde ihmal etmeden filtrelerin değiştirilmesi önerilir. Soğutma suyu tank filtresi de aynı şekilde haftalık olarak kontrol edilmeli ve yine benzer şekilde eskime varsa değişime gidilmelidir. Soğutma suyunun konsantrasyonu da haftalık olarak kontrol edilmesi gereken unsurlar arasında yer alır.
Elektrik kabininin dışında kalan iş mili soğutucusu hava filtresinin kontrolü de haftalık periyodda kontrol edilmelidir. Ancak bu filtre ortamın toz durumuna göre daha sık kontrol edilebilir.
Tezgahın muntazam ve genel bakımı da haftalık kontroller arasında sayılabilir.
CNC’nin aylık bakımları nelerdir? Sorusunun yanıtını da gelin birlikte arayalım.
Günlük ve haftalık bakımları yukarıda saydığımız şekilde yapılan CNC tezgahları verimli çalışmalarını sürdürür. Yukarıda saydığımız bakımlar yapıldığında aylık olarak sadece kayışların kontrol edilmesi, kapı kızaklarının yağlanması ve takım magazinindeki hareketli kısımların yağlanması yeterli olacaktır.
CNC’de altı aylık bakıma gelince… Zor durumlarda kurtarıcı görevi gören acil durum şalterlerinin çalışıp çalışmadığının kontrolü başta gelmektedir. Altı ay geride kaldıysa artık hidrolik ve soğutma yağının değişim zamanı gelmiş demektir. Yine soğutma suyu tankının boşaltılması ve temizlenmesi de gerekir. Elbette işlem sonunda tank yeni soğutma suyu ile doldurulmalıdır. NC kontrol ünitesinin bataryası da altı ayda bir kontrol edilmelidir. Eğer değişmesi gerekiyorsa da ihmal etmeden değişim sağlanmalıdır. Tezgah terazisinin kontrolü de en geç altı ayda bir alınmalı makinenin kusursuz çalışmasına imkan tanınmalıdır.
Neden sürekli bakım yapmalıyız?
Yazının başında dile getirdiğimiz gibi usta ile makine en yakın mesai arkadaşlarıdır. Mesai arkadaşınızın morali bozukken verimli çalışmadığı gibi CNC tezgahları da yukarıdan bu yana saydığımız bakımlar ihmal edildiğinde tatmin edici ürünler ortaya koymaz.
Bahsettiğimiz bakımlar zaman almayan, alışkanlık haline getirilmesi durumunda arızaların erken tespit edilmesine imkan tanıyan yapıdadır. Bu bakımlar sağlandığında arızadan kaynaklı üretim kaybı en aza indirilir. Bakım süreleri zaman içinde pratiklik kazanılmasından ve usta makine ilişkisinin artmasından dolayı her hafta biraz daha kısalır. Bakımlı makine üretim kalitesini artırırken üretim kapasitesinde de dörtte bire varan bir performans artışı sergiler. Bakımlar sayesinde enerji tüketimi azalır, verimlilik artar ve bu şekilde üretim maliyetlerinde de ciddi bir azalma meydana gelir. Bakımlı makine güvenli bir işyeri demektir. İş ortamının güvenliği makinenin doğru kullanılması kadar bakımlı olmasına da bağlıdır.